Για σχεδόν οκτώ δεκαετίες, από την αλάνα του 1926 μέχρι την κατεδάφιση του ιστορικού γηπέδου το 2003, η ΑΕΚ μεγαλούργησε στη Νέα Φιλαδέλφεια. Εκεί ήταν, είναι και θα είναι το σπίτι της! 

Το πρώτο βήμα για τη δημιουργία του ονείρου έγινε το 1926 -με τη βοήθεια του Γιάννη Χρυσαφίδη, ο οποίος ήταν σύμβουλος στην Kεντρική Eπιτροπή Στεγάσεως Προσφύγων- όταν μία δενδρόφυτη έκταση στον Ποδονίφτη, τη σημερινή Νέα Φιλαδέλφεια, παραχωρήθηκε για την άθληση των προσφύγων. Ενας δενδρόφυτος και ανώμαλος χώρος με εργασία των προσφύγων μετατράπηκε εν μία νυκτί σε γήπεδο και μ' αυτό τον τρόπο αποφεύχθηκε το ενδεχόμενο κατάληψης του χώρου από άστεγους πρόσφυγες.

Ομως το καθοριστικό βήμα για να περάσει ο χώρος στην κατοχή της ΑΕΚ, έγινε το 1929. Ο εκ των ιδρυτών της Ενωσης και πρώτος πρόεδρός της Κωνσταντίνος Σπανούδης, με προσωπικές του ενέργειες προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, κατάφερε να παραχωρηθεί το γήπεδο από το Υπουργείο Πρόνοιας στην ΑΕΚ για αθλητική χρήση. Στις 2 Νοεμβρίου 1930 έγιναν τα εγκαίνια του γηπέδου, με φιλικό παιχνίδι της ΑΕΚ εναντίον του Ολυμπιακού. Δύο γκολ του Ηλία Ηλιάσκου και ισάριθμα του Βασίλη Ανδριανόπουλου διαμόρφωσαν το 2-2, σε έναν αγώνα που διεξήχθη υπό το βλέμμα του δημάρχου Αθηναίων και Υπουργού Διοικήσεως Πρωτευούσης Κωνσταντίνου Κοτζιά, αλλά και πλήθους άλλων επισήμων.

Στα πρώτα χρόνια, το γήπεδο της ΑΕΚ ήταν ακόμα ακατάλληλο για αγώνες, αλλά και πολύ μακριά από τον πυρήνα του τότε αστικού ιστού της Αθήνας. Ομως, το 1934 ο Κωνσταντίνος Κοτζιάς βοήθησε να γίνει το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας πιο λειτουργικό. Κατασκευάσθηκε ο στίβος, τοποθετήθηκαν κιγκλιδώματα και πλέον η ΑΕΚ μπορούσε να παίζει εκεί τα παιχνίδια της, παρά το γεγονός ότι ακόμα δεν είχε εξέδρες! Δεν είναι τυχαίο ότι οι τίτλοι της διετίας 1938-40 κατακτήθηκαν με έδρα τη Νέα Φιλαδέλφεια και όχι τα γήπεδα της Λεωφόρου ή του Ρουφ που μέχρι το 1937 φιλοξενούσαν την ΑΕΚ.

Η αλάνα μετατράπηκε σε ανάκτορο!

Ο πόλεμος, ουσιαστικά διέκοψε την πορεία μιας τρομερής ΑΕΚ, η οποία σε μία από τις τελευταίες της παραστάσεις, σε φιλικό στις 29 Σεπτεμβρίου 1940 (προερχόταν από δύο σερί πρωταθλήματα και ένα νταμπλ) συνέτριψε τον Ολυμπιακό 7-3!.
Κατά τη διάρκεια του Πολέμου, το γήπεδο λεηλατήθηκε από τις ιταλικές δυνάμεις κατοχής που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί. Ομως, αμέσως μετά την απελευθέρωση το γήπεδο της ΑΕΚ άρχισε να παίρνει ξανά ζωή και να επεκτείνεται. Ενας φίλος της ΑΕΚ με μεγάλη και ιδιαίτερη κοινωνική δραστηριότητα σε εκείνα τα δύσκολα για τον ελληνισμό χρόνια, ο Σπύρος Σκούρας, βοήθησε από το πόστο του προέδρου του συλλόγου το 1945 να αποκτήσει το γήπεδο μόνιμη περιμάνδρωση. Αυτή ολοκληρώθηκε ένα χρόνο μετά, με πρόεδρο πια τον εκ των ιδρυτών Αιμίλιο Ιωνά. Μάλιστα το 1946 κατασκευάστηκαν και οι πρώτες εξέδρες από την πλευρά του Αλσους, εκεί όπου για δεκαετίες βρισκόταν η θύρα 3.

Το όραμα του Νίκου Γκούμα

Τη δεκαετία του 50 η Νέα Φιλαδέλφεια είχε δύο κεντρικές εξέδρες και χώρο που φιλοξενούσε ορθίους. Το γήπεδο, όμως, μετατράπηκε σε στολίδι με το όραμα ενος ανθρώπου που έχει συνδέσει το όνομά του με την ΑΕΚ. Ο Νίκος Γκούμας είναι εκείνος που οραματίστηκε και τελικά έκανε πράξη μία αξιοζήλευτη Νέα Φιλαδέλφεια. Το σχέδιο προέβλεπε την κατασκευή “πετάλου” μήκους εκατό μέτρων που θα συνέδεε τις δύο αντικρυστές εξέδρες και με αυτό το τρόπο, το γήπεδο της ΑΕΚ θα μπορούσε να φιλοξενήσει σαράνταχιλιάδες θεατές, μαζί με τους ορθίους!
Στις 3 Ιανουαρίου 1962 τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν με κάθε επισημότητα: Η μεγάλη Μπαρτσελόνα ερχόταν στην Ελλάδα, στις εξέδρες βρίσκονταν ο τότε διάδοχος και νυν κάτοχος του Ισπανικού θρόνου Χουάν Κάρλος και η σύζυγός του Σοφία.

Η σφραγίδα του Λουκά Μπάρλου

Το 1971 η Νέα Φιλαδέλφεια μπορούσε πια να φιλοξενεί βραδινούς αγώνες με τη βοήθεια προβολέων, ενώ στα τέλη της δεκαετία τους '70 έγινε το πρώτο γήπεδο στην Ελλάδα με διπλό διάζωμα. Η σκεπαστή, η φωλιά των οργανωμένων της ΑΕΚ, η πρώτη διώροφη εξέδρα στην Ελλάδα δημιουργήθηκε με χρήματα που έδωσε ο έτερος των μεγάλων προέδρων της ΑΕΚ, ο Λουκάς Μπάρλος, και έφερε εις πέρας ο μηχανικός και μέλος του ΔΣ της Ενωσης Γεράσιμος Ερτσος.

Σε ένα ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, τον Νοέμβριο του 80, καταγράφηκε το ρεκόρ προσέλευσης, με βάση τα εισιτήρια, καθώς κόπηκαν 36.766 μαγικά χαρτάκια. Σταδιακά, όμως, η χωρητικότητα του γηπέδου μειώθηκε. Καταργήθηκαν οι θέσεις ορθίων, ενώ αργότερα ήρθε η μείωση καθήμενων, με την υποχρεωτική τοποθέτηση καθισμάτων.

Η Νέα Φιλαδέλφεια στη νέα εποχή

Στις 7 Σεπτεμβρίου 1991 εγκαινιάστηκε το στέγαστρο της θύρας 18. Με έξοδα του π. προέδρου Νίκου Γκούμα που είδε το γήπεδο να παίρνει το όνομά του. Το 1992 η διοίκηση Μελισσανίδη - Καρρά ξεκίνησε μία σειρά ενεργειών που είχε ως στόχο το "ρετουσάρισμα" του γηπέδου. Ανάπλαση των αποδυτηρίων, που εδώ και αρκετά χρόνια βρίσκονταν κάτω από τη θύρα 19, κατασκευή του πολυτελούς μέμπερς κλαμπ, δημιουργία αίθουσας Τύπου, τοποθέτηση νέων μοντέρνων πάγκων.
Το 1993 προστέθηκε στη πίσω πλευρά της εξέδρας 16-17 η μπουτίκ της ΑΕΚ, μία από τις πιο μεγάλες τότε στην Ευρώπη και ένα χρόνο αργότερα, η παρουσία της ομάδας στο Τσάμπιονς Λιγκ, έφερε και την αλλαγή σε όλη την πλευρά της οδού Καππαδοκίας.

Το κύκνειο άσμα ενός ιστορικού συμβόλου

Το 1999, ο καταστροφικός σεισμός της 7ης Σεπτεμβρίου, άφησε τα σημάδια του και στη Νέα Φιλαδέλφεια, καθώς η πλευρά της θύρας 3 έμεινε κλειστή για λόγους ασφαλείας και μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες "τσιμεντοενέσεις". Ο αγώνας με τον Αρη, στις 3 Μαΐου 2003 αποτέλεσε το κύκνειο άσμα για ένα γήπεδο που έχει συνδέσει το όνομά του, με το σύνολο των επιτυχιών της ΑΕΚ.

Ο Γιάννης Γρανίτσας ήταν ο... εμπνευστής της κατεδάφισης του γηπέδου, αφού ήταν ήδη σε εξέλιξη οι ενέργειες για την κατασκευή νέου στον ίδιο χώρο. Ομως, τα πάσης φύσεως προβλήματα με τη νομική υπόσταση του σχεδίου, τις αντιδράσεις των κατοίκων και την έλλειψη πόρων, αποδείχθηκαν αξεπέραστα. Ο τότε πρόεδρος της Ερασιτεχνικής και της ΠΑΕ (διοίκηση Πρωτοδικείου από τον Φεβρουάριο του 2003 έως και τα μέσα του 2004) είχε βιαστεί να βάλει τις μπουλντόζες και τον βαραίνει η μεγαλύτερη ευθύνη για το συνεχιζόμενο ξεσπίτωμα της ομάδας.

Ακόμα και ο νέος νόμος που προωθήθηκε από τον τότε Υφυπουργό Αθλητισμού Γιώργο Λιάνη και εν τέλει ψηφίστηκε στα τέλη του 2003, αποδείχθηκε ανεπαρκής. Η Νέα Φιλαφέλφεια που αρχικά είχε συμπεριληφθεί στο φάκελο των έργων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, βρέθηκε εν τέλει εκτός φακέλου και στη θέση της μπήκε το σημερινό γήπεδο του Ολυμπιακού στο Νέο Φάληρο. Η ΑΕΚ φιλοξενήθηκε από τον Μάιο του 2003 έως τον Οκτώβριο του 2004 σε διάφορες έδρες, μέχρι που «εγκαταστάθηκε» στο ανακαινισμένο Ολυμπιακό Στάδιο τον Οκτώβριο του 2004.